Joodse begraafplaats Nieuweschans

Vrijwel op de grens ligt de begraafplaats van Nieuweschans. Aan de weg naar Bunde en vlakbij de snelweg. Je hoort de trucks draaien die zondagmiddag weer op weg gaan.

Nieuweschans. Grensplaats. Hoeveel Oost-Europese Joden zal men hier wel niet gezien hebben, op weg naar een nieuwe toekomst? Een deel vestigde zich in de kleine gemeenschap van Nieuweschans. Ook Duitse Joden uit Bunde werden hier begraven.

Het hek is op slot maar je kunt er gemakkelijk bij langs. Als bezoeker laat ik deze keer geen steentje achter, maar gooi een vuurpijl van oud en nieuw in de prullenbak. Het is een mooi plekje, de stenen zijn mooi oud en hebben soms mooie tekeningen.  

De begraafplaats, op een fraai heuveltje, is voor tweederde leeg en dat symboliseert de onderbroken geschiedenis.

De 25 Joodse begraafplaatsen in de provincie Groningen zijn mooi beschreven in een boek van Han Lettinck, 'Klein en groot zijn daar gelijk'. Aan de hand van dit boek bezoek ik ze in de loop van de tijd.